Misissuinermi suliassatut allassimasut (kommissorium)

Kalaallit Nunaanni 1960-p kingorna naartunaveersaartitsinermi, tamaviaarluni, pinngitsaaliilluni imaluunniit salloqittaalluni, sulisaatsinut pisimasutut naatsorsuutigineqartunut tunngatillugu, inuit pisinnaatitaaffii qanoq aamma sorliit aamma nunat tamat akornanni inatsisiliornerit atorneqarsimanersut, aamma qanoq annertutigisumik inatsisiliornerit taakku unioqqutinneqarsimagunik unioqqutinneqarsimanersut, immikkut ilisimasallit aalajangersassavaa. Siunertamut tassunga Naalakkersuisut immikkut ilisimasalinnut tulliuttut suliareqquaat;

1. Kalaallit Nunaanni 1960-p kingorna naartunaveersaartitsinermi tamaviaarluni, pinngitsaaliilluni imaluunniit salloqittaalluni sulisaatsinut pisimasutut naatsorsuutigineqartunut atatillugu, inuit pisinnaatitaaffii aammaa nunat tamat akornanni inatsisit, kiisalu inuttut ataasiakkaatut pisinnaatitaaffiit aamma ataatsimoorluni pisinnaatitaaffii ilanngullugit, sorliit qanorlu annertutigisumik unioqqutinneqarsimassagunik unioqqutinneqarsimanersut pillugit aalajangersaaneq. Suliamut atatillugu, immikkut ilisimasallit naliliinerminnut ilaatillugu, kulturikkut, tarnikkut, politikikkut aamma inuiaqatigiinni pissutsit ilanngutissavaat.

2. nunap inoqqaavinut arnanut pisinnaatitaaffiit immikkut ittut atuunnersut, uani nammineq timimut, kinguaassiorsinnaanermut aamma nalinginnaasumik naartunaveersaarnermut pisinnaatitaaffiit ilanngullugit, unioqqutinneqarsimanersut misissorneqarnissaat.

3. piffissami tassani (Nunatsinni Nakorsaaneqarfiup misissuinera nalunaarusiaalu innersuussutigalugit) Kalaallit Nunaanni 1992-p kingorna naartunaveersaartitsinermi tamaviaarluni, pinngitsaaliilluni imaluunniit salloqittaalluni sulisaatsit pisimasutut naatsorsuutigineqartut, eqqarsaatigilluakkamik systematiskiusumik pullaveqartumik ingerlanneqarsimaneri uppernarsarsinnaaneraat misissorneqassasoq.

4. nunat tamat akornanni inatsisiliornerit ataanni, Inuiannik toqoraaneq pillugu isumaqatigiissummi 1948-imeersumi artikili 2, imm. (d) “Gruppip iluani meeqqat erniunnginnissaat siunertaralugu iliuusissanik peqqussuteqarneq” malillugu aamma innersuussutigalugu Kalaallit Nunaanni tamaviaarluni, pinngitsaaliilluni imaluunniit salloqittaalluni sulisaatsit pisimasutut naatsorsuutigineqartut, “inuiannik toqoraaneq”-up nassuiarneqarneranut naammassinninnersut nalilissallugu.

5. arnani sunnerneqartuni taakkunani aamma atituumik paasillugu inuiaqatigiinni, suli suniutaaratarsinnaasut pillugit misissuineq, tassani misissuinermi piffissaq pillugu isiginniffik aamma suliami nalitsinni pisumik ukkatarinninneq ilanngunneqassallutik, aamma taamaalilluni oqaluttuarisaanermut imaluunniit qanga pisimasut pillugit oqaluttuanut imaluunniit ataqatigiinnernut misissuineq killilerneqartussaanani.

6. arnat niviarsiaqqallu ajornanngitsumik saassunneqarsinnaasut 1960-p kingorna aamma tamaviaarluni, pinngitsaaliilluni, salloqittaalluni imaluunniit akuersiteqqaarnagit pinngitsaalineqarsimanersut erseqqissaavigissallugu aamma nalilissallugu, assersuutigalugu isumaginnittoqarfinnit ilisimannittut oqaaseqaataasa pissarsiarineqarnerisigut.

7. suliap suliarinerani nalaassimasanik kingunerlutsitsinermik ilisimannittumik aamma kinguaariit akornanni isiginniffimmik atuilluni misissuineq, matumani kultureqarnikkut tarnikkullu isiginniffiit, ataatsimut isiginnittumik pullavik aamma kinguaariit akornanni sunnertinnerit ilanngullugit.

HRCC Expert Group-imi ilaasortat:

Dalee Sambo Dorough, Ph.D (Alaska): Nunap inoqqaavisa pisinnaatitaaffiinik immikkut ittumik ilisimasalik, politologi, eqqartuussisuserisoq. 2018-imiit 2022-mut Inuit Circumpolar

Council-imi Internationalimik siulittaasutut (Nunat tamat akornanni siulittaasutut) sulivoq, tassanilu Kangia ungallermi, Alaskami, Canadami Kalaallillu Nunaanni Inuit-, Yupik-t aamma Chukchi-t 180.000-iusut sinniisuuffigineqarput. Dalee siusinnerusukkut Naalagaaffiit Peqatigiinni atorfiit qullersaannit nunap inoqqaavi pillugit apeqqutit pillugit ataavartumik oqalliffimmi immikkut ilisimasalittut ilaasortaasimavoq aamma massakkut Nunap inoqqaavisa pisinnaatitaaffii pillugit Naalagaaffiit Peqatigiit aaqqissuussaanni ilaasortaalluni. HRCC Expert Group-imi aamma siulittaasutut inissisimavoq.

Miriam Cullen, Ph.D (New Zealand): Eqqartuussisuserisoq aamma Københavns Universitetimi inatsisilerinermi lektori. Miriam Inuit Pisinnaatitaaffii pillugit inatsimmut aamma nunat tamat akornanni inatsiseqartitsinermut tungasunik ilisimatusarnikkut, allaaserinninnikkut allatigullu suliaqarnikkut ukiut 20-it sinnerlugit misilittagaqarpoq. HRCC Expert Group-imi siulittaasumut tulliuvoq.

Jonas Christoffersen, dr.jur. (Danmark): Eqqartuussisuserisoq, siusinnerusukkut Københavns Universitetimi ilisimatusartoq, Eqqartuussiviit Qullersaanni eqqartuussisutut fuldmægtigi aamma nunap eqqartuussisuuneratut nunap eqqartuussisuunerugallartoq. Den Europæiske Menneskerettighedsdomstol pillugu ilisimatuutut allaatigisaq tunngavigalugu inatsisinik ilisimatusarnermi doktoritut gradimik 2008-mi tunineqarpoq tamatumalu kingorna Institut for Menneskerettigheder-imi 2020 tikillugu pisortaavoq.

Jensine Nedergaard, Ph.D, MBA (Danmark): Siunnersortitut namminersortoq, siusinnerusukkut Kommune Qeqertalimmi tarnit nakorsaannut pisortaasimasoq (chefpsykolog). Kulturpsykologi-mi Ph.D-qarluni ilisimatuutut ukiunilu kingullerni 15-ini misilittaqarnermigut aqutsineq, naammassisaqarsinnaassuseq, piorsarsimassutsikkut ileqqut kiisalu ataatsimoorluni kingunerlutsitsisarnerit pillugit immikkut ilisimatusarnikuuvoq. Kinaassuseq tatitussuserlu pillugit ilisimatusarluni misissuinera Nunat allat suleqatigisarneranut aamma Kalaallit Nunaanni Pinerlutsaaliuinermut Siunnersuisoqatigiit inissisimaneranut tunngaviliisuupput.

Qanoq HRCC Expert Group attavigineqarsinnaava?

HRCC Expert Group-isut piffissap ilaannaa allaffimmioqarpugut, tassanilu Misu Benjaminsen atorfeqarpoq.

Suulluunniit saaffiginnissutit ukununnga nassiunneqarsinnaapput: info@hrcc.gl

Adresse:

Issortarfimmut 7, 201

3905 Nuussuaq

Greenland

(HRCC = Human Rights aspects of the Contraception Case)

Paasissutissat allat misissuinermut attuumaassutillit uani takukkit:

Immikkut ilisimasallit misissuinerat kinguarpoq

Naartunaveersaatinik atuisitsineq pillugu suliami inuit pisinnaatitaaffii pillugit isiginniffiit qulaajaaffigineqarnissaat pillugu suliaq Naalakkersuisut aallartippaat

Spiralilersuisimaneq pillugu suliami inuit pisinnaatitaaffii pillugit Naalakkersuisut qulaajaasitsillutik aallartitsissapput